“Jedz jedno jabłko dziennie, a lekarz nie będzie ci potrzebny”
Twórca tego powiedzenia miał wiele racji. Badania naukowe regularnie dostarczają nowych informacji o kolejnych odkrytych właściwościach zdrowotnych i leczniczych jabłek i wpływie obecnych w nich witamin, soli mineralnych i innych składników pokarmowych na stan naszego organizmu. To, co najcenniejsze w jabłkach znajduje się w dużym stopniu w ich skórce i dlatego nie należy rezygnować z jej jedzenia, a obieranie owoców zastąpić ich dokładnym umyciem.
Jabłka zawierają witaminę C, witaminę K, witaminę B2, witaminę B6, witaminę A, witaminę E, witaminę B1, kwas foliowy, kwas pantotenowy, potas, mangan, żelazo, wapń, magnez, fosfor, miedź, polifenole, pektyny. Niektóre z tych składników występuje w owocach w małych ilościach i może się wydawać, że ich oddziaływanie jest niewielkie. Jednak skumulowane czynią one z jabłka owoc o wyjątkowych właściwościach zdrowotnych. Szczególnie warta podkreślenia jest obecność licznych substancji mających działanie antyoksydacyjne.
1. Jabłka pomagają w profilaktyce i leczeniu niektórych typów nowotworów
Antyutleniacze obecne w owocach przeciwdziałają powstaniu zmian i mutacji w DNA, w efekcie których dojść może do rozwoju nowotworu. Triterpenoidy działają antyproliferacyjnie zapobiegając reprodukcji komórek nowotworowych. Oligosacharydy wywołują apoptozę – mechanizm powodujący kontrolowane samobójstwo uszkodzonych komórek. Antyproliferacyjne i proapoptotyczne właściwości wykazuje także kwercetyna. Działanie przeciwnowotworowe dotyczy zwłaszcza nowotworów jelita grubego, wątroby, sutka, jajnika i płuc.
2. Jabłka oddziałują pozytywnie na czynność płuc
Podczas przeprowadzonych przez naukowców obserwacji natężona objętość oddechowa (FEV1) wyznaczana w trakcie wykonywania spirometrii była tym korzystniejsza, im więcej jabłek zjadali badani. Efekt ten przypisuje się działaniu antyutleniaczy, które zapobiegają skutkom stresu oksydacyjnego. Wyraźny protekcyjny wpływ jabłek na płuca pojawia się przy zjadaniu co najmniej pięciu owoców tygodniowo.
3. Jabłka działają przeciwmiażdżycowo
Ochronne działanie na układ sercowo-naczyniowy wykazuje potas oraz antyoksydanty – szczególnie kwercetyna i witamina C. Potas obniża ciśnienie tętnicze. Kwercetyna przeciwdziała zakrzepom hamując sklejanie płytek krwi, blokuje odkładanie się blaszki miażdżycowej w naczyniach krwionośnych oraz wpływa na prawidłowe ciśnienie krwi. Witamina C zmniejsza stężenie cholesterolu we krwi.
4. Jabłka pomagają w profilaktyce i leczeniu cukrzycy typu II
Spożywanie co najmniej jednej sztuki dziennie zmniejsza aż o 28% ryzyko wystąpienia choroby. Dodatkowo okazuje się, że znaczenie ma czy jemy cały owoc, czy też pijemy wyciśnięty z niego sok. Korzystniej jest jeść jabłka w całości, gdyż zawierają one więcej błonnika pokarmowego. Błonnik zmniejsza wchłanianie cukru z pokarmu i pomaga unormować jego poziom we krwi.
Jabłka należą do produktów z niskim poziomem glikemicznym, które nie powodują gwałtownych skoków poziomu cukru we krwi. Zarówno świeże, duszone, jak i suszone mają IG równe 35.
5. Jabłka sprzyjają odchudzaniu
Pektyny znajdujące się w jabłkach stanowią rozpuszczalną frakcję błonnika. Żelując i pęczniejąc w żołądku spowalniają jego opróżnianie. Wywołując długie uczucie sytości, pektyny zmniejszają głód i zapobiegają podjadaniu między posiłkami, co w efekcie przyczynia się do utraty wagi lub przeciwdziałania jej przyrostowi. Zawartość pektyn w jabłkach wynosi od około 1.0 do 1.5 grama w 100 gramach owoców.
6. Jabłka zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych
Wolne rodniki odgrywają istotną rolę w patogenezie chorób Alzheimera i Parkinsona. Szczególnie na ich szkodliwe działanie narażony jest mózg. Jabłka dzięki bogactwu antyoksydantów przeciwdziałają powstaniu w komórkach uszkodzeń wolnorodnikowych. Wyjątkowymi właściwościami neuroprotekcyjnymi cechuje się kwercetyna.
7. Jabłka wpływają pozytywnie na wygląd skóry
Proces starzenia się skóry, zaburzone wytwarzanie kolagenu i przedwczesne tworzenie się zmarszczek są w dużym stopniu efektem zniszczeń wywołanych działaniem wolnych rodników. Antyutleniacze neutralizując skutki stresu oksydacyjnego odmładzają skórę. Szczególne działanie przeciwutleniające wykazują obecne w owocach procyjanidyny, których zdolności antyoksydacyjne są wielokrotnie większe niż witaminy C lub E. Kluczowa w procesie produkcji kolagenu jest witamina C. Jej duże dawki w codziennej diecie potrafią nawet kilkakrotnie zwiększyć syntezę tego białka i poprawić wygląd skóry.
8. Jabłka wzmacniają odporność
Odporność organizmu w ogromnym stopniu zależy od prawidłowej flory bakteryjnej jelit. Jabłka dzięki obecności rozpuszczalnej frakcji błonnika wykazują właściwości prebiotyczne stymulując do namnażania dobre dla naszego zdrowia bakterie probiotyczne. Ponadto silnym działaniem przeciwzapalnym odznacza się kwercetyna. Wraz z pozostałymi przeciwutleniaczami chroni ona organizm przed wolnymi rodnikami, które zwiększają jego podatność na infekcje.
9. Jabłka chronią przed astmą i zmniejszają jej objawy
Właściwości te zawdzięczają kwercetynie, naringeninie i hesperetynie. Obserwacje naukowe przeprowadzone w Australii wykazały, że aby uzyskać tego rodzaju efekt prozdrowotny należy spożywać co najmniej dwa owoce tygodniowo. Inne badania dowiodły, że dzieci kobiet, których dieta w ciąży bogata była w jabłka rzadziej w przyszłości chorują na astmę oskrzelową.
10. Jabłka uczestniczą w profilaktyce chorób wzroku
Wolne rodniki tlenowe biorą udział w patogenezie chorób narządu wzroku. Szczególnie niekorzystnie oddziałują na siatkówkę i nerw wzrokowy, powodując w nich nieodwracalne zmiany. Jabłka dzięki obecności przeciwutleniaczy przyczyniają się do powstrzymania tych procesów. Witamina C chroni fotoreceptory w oku, przeciwdziałając uszkodzeniom wywołanym przez światło. Barwniki roślinne zapobiegają zwyrodnieniu plamki żółtej. Witamina A uważaną za najważniejszą witaminę z punktu widzenia zdrowia oczu uczestniczy w syntezie rodopsyny odpowiedzialnej za widzenie po zmroku.
11. Jabłka pomagają usunąć z organizmu toksyny i metale ciężkie
Pektyny zawarte w owocach po przejściu przez żołądek tworzą żelową masę o dużych zdolnościach pochłaniających. Wyłapuje ona toksyny oraz wiąże metale ciężkie w nierozpuszczalne sole, zapobiegając w ten sposób zatruciom i innym negatywnym konsekwencjom obecności tych związków w organizmie. Pektyny pochłaniają także substancje, które mogą mieć potencjalnie działanie kancerogenne, np. azotany.
12. Jabłka hamują rozwój próchnicy
Gryzienie i żucie twardych owoców pobudza wydzielanie śliny, która działa bakteriobójczo na próchnicotwórcze bakterie i wymiata resztki pokarmowe, co w efekcie chroni zęby przed chorobą. Efekt prozdrowotny występuje jednak tylko przy zachowaniu prawidłowej higieny jamy ustnej. Mylą się ci, którzy uważają, że zjedzenie jabłka zastępuje mycie zębów. Owoce te zawierają dużo cukrów i mają wysoki poziom kwasowości, który przy niewłaściwej pielęgnacji zębów może przyczynić się do osłabienia szkliwa i wzrostu jego podatności na uszkodzenia.
Jabłka to najpopularniejsze i najbardziej dostępne owoce w Polsce. Myślę, że warto korzystać z dobrodziejstwa dla naszego zdrowia jakie zawierają te pyszne owoce.
Pozdrawiam.
A.G.
